Wsparcie dla mediów Strefy Wolnego Słowa jest niezmiernie ważne! Razem ratujmy niezależne media! Wspieram TERAZ » x

Psychologia pieniądza

Dodano: 16/12/2016 - numer 1600 - 16.12.2016
fot. Fotolia
fot. Fotolia
W cyklu przybliżającym Państwu różne sfery działalności banku ze smutkiem zbliżamy się do końca roku, ale i cyklu. Zastanówmy się, czego się dowiedzieliśmy o banku i co z tą wiedzą zrobimy w nowym roku...
Codziennie podejmujemy wiele wyborów. Korzystamy przy tym nie tylko z otaczających nas informacji, ale też z wiedzy, którą zdobyliśmy w ciągu całego życia. Taką wiedzą mogą być np. przekonania i postawy wpojone nam w dzieciństwie.
Jeżeli chcemy zmienić zawartość portfela, zacznijmy od... zmiany swoich przekonań. Warto się zastanowić, jak postrzegamy siebie w kontekście finansowym – czy jako osobę, której się nie powiedzie, czy może jako kogoś pewnego swoich sił? Czy pieniądze są czymś złym, a może przeciwnie – są narzędziem umożliwiającym spełnianie marzeń? Po dokonaniu tej analizy warto spojrzeć na swoje zachowania. W tym celu weź kartkę i przedziel ją na pół. Po jednej stronie odpowiedz na dwa pytania: „Jak wydaję swoje pieniądze?” i „Jak je oszczędzam?”. Po wypisaniu swoich odpowiedzi przejdź na drugą stronę i również odpowiedz na dwa pytania: „Jak moi rodzice wydają/wydawali pieniądze?” i „Jak je oszczędzają/oszczędzali?”. Teraz możesz porównać obie strony i poszukać pewnego wzoru. To proste ćwiczenie pomaga zrozumieć ciągi przyczynowo-skutkowe i bardziej świadomie podjąć pracę nad swoimi przekonaniami.
Kiedy już wiemy, w jakie postawy i przekonania zostaliśmy wyposażeni, możemy zobaczyć, jak działają one w praktyce. Tutaj pomoże metoda koła ABC, gdzie A to sytuacja, B – myśli, które pojawiają się pod jej wpływem, a C – reakcja wywołana tymi myślami. Na przykład słyszymy, że znajomy kupił sobie drogi samochód (A – sytuacja). Zaczynają pojawiać się myśli np. „na czym się dorobił” albo przeciwnie: „fajnie, pewnego dnia też kupię sobie podobne auto”. Reakcją pod wpływem pierwszej myśli może być zazdrość, a pod wpływem drugiej – mobilizacja do zadbania o swoje finanse. Dzięki tej metodzie możemy też uświadomić sobie, że nasze myśli i zachowania to po części kopia zachowań rodziny, która np. często z zazdrością komentowała, co nowego kupił sąsiad. Kiedy zdamy sobie z tego sprawę, będziemy mogli świadomie zdecydować, czy chcemy powielać ten schemat, czy stworzyć nowy, bardziej pomocny w zarządzaniu finansami.
Co wybieramy, gdy oszczędzamy?
W ocenie społecznej oszczędzanie jest przejawem rozsądku, zapobiegliwości, racjonalnego postępowania, a budżet gospodarstwa domowego bez oszczędności budzi obawę.
Czy widzimy cel oszczędzania? Dla 23 proc. badanych cel to główny motywator oszczędzania, jednak tylko 30 proc. oszczędza, mając na go na uwadze. Najczęściej model oszczędzania bez konkretnego celu to systematyczne odkładanie bardzo małych kwot (28 proc.), odkładanie pieniędzy, które zostaną na koniec miesiąca (17 proc.), oszczędzanie gotówki, którą uda się dodatkowo zdobyć (10 proc.), ale także na czarną godzinę.
Tym, którzy dopiero zaczynają oszczędzać, banki oferują specjalne programy. Umożliwiają one odkładanie nawet małych kwot, np. 100–200 zł, które wpłacane regularnie z czasem dadzą pokaźną sumę. Istnieją też programy łączące w sobie elementy lokaty bankowej oraz inwestycji w papiery wartościowe lub jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych. W ofercie PKO Banku Polskiego znajdziemy dwa produkty w formie lokat systematycznego oszczędzania – Kapitał na Marzenia oraz Kapitał na Emeryturę.
Zabezpieczenie na później
Odkładając na emeryturę, najwięcej zyskamy, łącząc różne formy oszczędzania. Dobrym rozwiązaniem jest wybór indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) i indywidualnego konta emerytalnego (IKE).
Zarówno w IKE jak i IKZE nie płacimy podatku od zysków kapitałowych, który pomniejszyłby stopę zwrotu z inwestycji. Oszczędzając w IKZE, możemy dodatkowo liczyć na ulgi w podatku dochodowym, ale to IKE daje prawie trzykrotnie większy roczny limit wpłat – 12 165 zł w porównaniu z 4866 zł w IKZE (limity za rok 2016).
Przykładem dobrego połączenia obu kont emerytalnych jest Pakiet Emerytalny PKO TFI. Jeżeli przekroczymy roczny limit wpłat na IKZE, bo np. dostaliśmy spadek lub inny zastrzyk gotówki, którą zapobiegliwie postanowimy zaoszczędzić, nadwyżka automatycznie trafia na IKE. Pieniądze, które odkładamy w tym programie oszczędnościowym, trafiają do subfunduszy wydzielonych w ramach specjalnie utworzonego w tym celu funduszu inwestycyjnego, które starzeją się razem z inwestorem.
Im więcej czasu zostało do przejścia na emeryturę, tym odważniej fundusz inwestuje – nawet 100 proc. naszych oszczędności jest lokowane w instrumenty dające ekspozycję na akcje, w tym w szczególności fundusze akcji. Subfundusze PKO Zabezpieczenia Emerytalnego inwestują głównie w inne fundusze PKO. Ale już w 2040 r. akcje stanowią jedynie ok. 30 proc. inwestycji, a w 2050 r., a więc zadeklarowanym roku przejścia na emeryturę, nie więcej niż 10 proc. Oczywiście w 2050 r. nie musimy wycofywać oszczędności z Pakietu Emerytalnego – mogą one nadal pracować według ostatniej struktury aktywów – 90 proc. w bezpiecznych instrumentach dających ekspozycję na rynek dłużny (np. fundusze dłużne) i jedynie ok. 10 proc. w bardziej ryzykownych instrumentach. Dzięki takiej strategii ograniczamy ryzyko. Subfundusze PKO Zabezpieczenia Emerytalnego mogą inwestować bezpośrednio w akcje, jak i obligacje, a także w instrumenty pochodne. Inwestują również w inne fundusze z oferty PKO TFI – nawet kilkanaście funduszy i subfunduszy o różnych strategiach, zarówno polskich, jak i zagranicznych, od akcji spółek technologicznych – PKO Technologii i Innowacji Globalny, przez akcje firm wydobywających metale szlachetne – PKO Akcji Rynku Złota, po bezpieczne obligacje skarbowe – PKO Skarbowy. Inwestując w te oraz inne fundusze i subfundusze PKO za pośrednictwem Pakietu Emerytalnego, ponosimy niższe koszty niż gdybyśmy inwestowali w nie bezpośrednio. Na przykład w wypadku subfunduszu PKO Zabezpieczenia Emerytalnego 2060, w którym znaczną część portfela stanowią fundusze akcji, roczna opłata za zarządzanie wynosi tylko 1,4 proc., podczas gdy dla większości jego funduszy składowych sięga 4 proc.
 
Artykuł przygotowany przez redakcję we współpracy z PKO Bankiem Polskim
Patronem medialnym cyklu jest Niezależna.pl
 
 
Oszczędzanie
przez inwestowanie
Budowanie Kapitału na Emeryturę można rozpocząć od odkładania 200 zł miesięcznie, korzystając  z dwóch wariantów:  Subfunduszy PKO Zabezpieczenia Emerytalnego 2040 i 2050, które charakteryzuje elastyczność w dopasowaniu do wieku klienta (im bliżej emerytury, tym mniejsze zaangażowanie środków w część akcyjną, a większe w bezpieczne papiery dłużne). W wariancie depozytowym od piątego roku oszczędzania każdy otrzymuje dodatkową premię lojalnościową, która również podwyższa oprocentowanie podstawowe. Kapitalizacja odsetek następuje co pół roku. Umowa jest zawiera na okres 15 lat.
     

SUBSKRYBUJ aby mieć dostęp do wszystkich tekstów gpcodziennie.pl

Masz już subskrypcję? Zaloguj się

* Masz pytania odnośnie subskrypcji? Napisz do nas prenumerata@gpcodziennie.pl

W tym numerze