Zmiany w finansowaniu organizacji pozarządowych

PIENIĄDZE \ Zbliża się rewolucja w finansowaniu działalności organizacji pozarządowych. Utworzenie Narodowego Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (NCRSO) ma uprościć podział środków i zapewnić finansowanie drobnym organizacjom. Organizacje pozarządowe, od angielskiego skrótu określane też jako NGO (non governmental organisation), zwane są trzecim sektorem, oprócz rządowego i samorządowego. Swoje działania na rzecz społeczności prowadzą dzięki dotacjom rządowym oraz unijnym. Planowana w tym roku zmiana przepisów sprawi, że podział środków pomiędzy organizacje pozarządowe ma być bardziej demokratyczny. – Po 1989 r. organizacje niezależne od rządu budowano wśród tych, które reprezentują poglądy lewicowo-liberalne. Takie bowiem były w większości ekipy rządzące w tym czasie. Musimy nadrobić lata zaległości – powiedział wicepremier Piotr Gliński podczas prezentacji projektu. Gliński jest za tym, aby państwo wspierało społeczeństwo obywatelskie, ale żeby to wsparcie w równym stopniu docierało do różnych organizacji. – Nie będzie już przechyłu na stronę liberalno-lewicową. Ustalimy kryteria tak, aby budować niezależność organizacji – powiedział wicepremier Gliński. Zdaniem wicepremiera, efektem dotychczasowego systemu była oligarchizacja NGO. Jedna trzecia organizacji dysponuje rocznym budżetem poniżej 10 tys. zł. Budżet 40 proc. organizacji wynosi od 10 do 100 tys. zł, a 5 proc. ma roczne przychody powyżej 1 mln zł. Doszło do rozwarstwienia majątkowego, podziału na organizacje bogate i biedniejsze, których nie stać na pomoc kancelarii prawnych i firm księgowych w pozyskiwaniu środków. Projekt ustawy o NCRSO jest w przygotowaniu, do połowy marca zebrano do niego uwagi. Konsultacje prowadził Adam Lipiński, pełnomocnik rządu ds. społeczeństwa obywatelskiego i równego traktowania. Rozmowy trwały sześć tygodni zamiast wymaganych trzech, ale wypowiadały się nawet małe lokalne organizacje. Zorganizowano 22 spotkania regionalne we wszystkich miastach wojewódzkich oraz w kilku większych miejscowościach. Uczestniczyło w nich około tysiąca osób z 900 struktur. Ustawa o NCRSO ma przenieść do Kancelarii Premiera zadania Departamentu Pożytku Publicznego w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Pozostanie centralne zarządzanie środkami, ale dojdzie też kilka innych źródeł. Jednym z nich będzie program rozwoju wolontariatu „Korpus Solidarności” do wspierania akcji w najtrudniejszych sferach. Wzorem ma być amerykański Korpus Pokoju. Maksymalne wydatki państwa na NCRSO w latach 2017–2026 szacowane są na 37,5 mln zł. Dodatkowo w nowej ustawie hazardowej na finansowanie NGO ma trafiać 4 proc. z tzw. dopłat od gier hazardowych (ok. 40 mln zł rocznie). Działania rządu mają wzmocnić działalność organizacji pozarządowych. Wojciech Kaczmarczyk, dyrektor Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego w KPRM, zwrócił uwagę, że w Polsce jest 17 tys. fundacji i 70 tys. stowarzyszeń, ale od lat spada liczba ich członków. W 2015 r. przeciętne stowarzyszenie liczyło 30 osób, wobec 40 siedem lat wcześniej.