Chwała zwyciężonym

LITERATURA \ Książka Joanny Wieliczko-Szarkowej „Powstanie Warszawskie 1944. Gloria Victis” pokazuje tragizm sytuacji warszawiaków latem 1944 r. Nie mieli dobrego wyjścia, wybrali wyjście godne. Książka ta nie jest rozprawą historyczną, jednak dzięki talentowi autorki wprowadza nas w rzeczywistość powstania i pozwala zrozumieć, że nie mogło ono nie wybuchnąć. Jakimi ludźmi byli bohaterowie powstania? Generał „Bór”, wychodząc na ostateczną odprawę sztabu, zostawił w mieszkaniu przy ul. Focha swoją żonę, będącą w ósmym miesiącu ciąży, i półtorarocznego synka. Ich dom został przez Niemców podpalony, a część lokatorów zamordowano. Żona generała ocalała. Bór-Komorowski zapytany po wojnie, dlaczego nie powiedział jej o terminie wybuchu powstania, odpowiedział: „Nie mogłem uprzedzić wszystkich kobiet w cią?y, jakie by?y w?Warszawie, aby ucieka?y z?miasta, wi?c nie mog?em robi? wyj?tku wobec ?ony?. ży, jakie były w Warszawie, aby uciekały z miasta, więc nie mogłem robić wyjątku wobec żony”. Autorka pokazuje bestialstwo Niemców, zdradę aliantów, pozwala zrozumieć naszych przodków, którzy ginęli na barykadach powstania. Pokazuje też głębokie życie religijne w walczącej Warszawie i brak złudzeń walczących co do dalszego ciągu polskich dziejów. Józef Szczepański, autor „Pałacyku Michla”, pisał: „Czekamy na ciebie czerwona zarazo,/ Byś wybawiła nas od czarnej śmierci”. Jeśli ktoś nie potrafi zrozumieć przesłania Powstania Warszawskiego – nie wolno się poddać, nigdy, nigdy! – a słowa te wypowiedział ojciec jedynaczki, która w powstaniu zginęła, jeśli ktoś tego przesłania wolności i godności nie potrafi zrozumieć, nie zrozumie też nigdy polskości i Polaków. Można mieć pretensje do 300 Spartan. Ale kim jest ten, który ma te pretensje?