Wodór – paliwo przyszłości

Europejski Kongres Gospodarczy
Europejski Kongres Gospodarczy - panel dyskusyjny

Należy jak najszybciej realizować założenia związane z tworzeniem sektora gospodarki wodorowej w naszym kraju – podkreślał wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska. Pomocna w tym zadaniu powinna okazać się m.in. tzw. konstytucja wodorowa.

Podczas jednego z paneli dyskusyjnych („Wodór – paliwo przyszłości”) katowickiego Europejskiego Kongresu Gospodarczego wiceszef MKiŚ zapowiedział prowadzenie nad intensywnych prac nad strategią wodorową. W ramach konstytucji wodorowej znowelizowane ma być prawo energetyczne. Wprowadzone mają także zostać przepisy regulujące promowanie pozyskiwania wodoru z niskoemisyjnych źródeł. W związku z istotnym problemem związanym z podziemnym magazynowaniem H2 trwają prace legislacyjne i inwestycyjne.

Chodzi o zbudowanie gospodarki wodorowej z polskim udziałem
Według wiceministra gospodarka wodorowa mogłaby się rozwijać także i bez wcześniej zawartego, międzysektorowego Porozumienia na rzecz rozwoju gospodarki wodorowej w Polsce, wówczas jednak w branży tej zaczęliby dominować światowi potentaci kosztem udziału firm polskich. – A nam chodzi o zbudowanie tej gospodarki z polskim udziałem: firm z otoczenia biznesowego, działalnością naukowo-badawczą, m.in. na uczelniach, oraz firm wykonawczych. Wszystko po to, by połączyć całe to środowisko i budować całą tę gałąź gospodarki – łańcuchy wartości, z udziałem polskich technologii. Działalność w tym sektorze zapoczątkowały polskie koncerny: PKN Orlen, Grupa Azoty, Grupa LOTOS czy KGHM „Polska Miedź”. Łącznie do Porozumienia przystąpiło już ok. 140 podmiotów – obok polskich firm także administracja rządowa, jak i światowe koncerny. Porozumienie stwarza warunki do podjęcia działań legislacyjnych, a także ram umożliwiających finansowanie rozwoju tego sektora. Są już pierwsze realne wyniki założonych działań – m.in. trwają prace nad uruchomieniem produkcji autobusów z napędem wodorowym oraz budowy sieci stacji ładowania pojazdów na wodór. Jako Ministerstwo Klimatu i Środowiska roztaczamy parasol nad rozwojem tej gałęzi gospodarki – zadeklarował Zyska. Wiceminister podkreślił, że zeroemisyjny wodór będzie można w przyszłości produkować także przy użyciu energii wytwarzanej w elektrowniach jądrowych oraz z wykorzystaniem innych technologii niż odnawialne źródła energii.

Konieczna certyfikacja instalacji technologii wodorowych
W opinii Adama Ogrodnika, wiceprezesa Urzędu Dozoru Technicznego, konieczna jest w skali naszego kraju certyfikacja instalacji technologii wodorowych pod kątem śladu węglowego, jak i źródeł pochodzenia wody. Wiceszef UDT podkreślił, że certyfikacja gwarantuje nie tylko bezpieczeństwo, ale również wpływa na pozyskiwanie źródeł finansowania projektów. 

Bliżej o Założeniach Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030, z perspektywą do roku 2040, poinformowała prorektor ds. akredytacji i współpracy międzynarodowej Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, prof. Bogusława Drelich-Skulska. Zwróciła uwagę, że celami strategicznymi są m.in. dekarbonizacja gospodarki czy zastosowanie wodoru w podstawowych gałęziach przemysłu. Według profesor gospodarka wodorowa to nie tylko badania techniczne, ale również analiza opłacalności. – Dążenie do osiągnięcia pozycji lidera w produkcji zielonego wodoru nie oznacza perspektywy kilku lat, a dekad – stwierdziła. Jej zdaniem w ramach Strategii powinny zostać określone źródła finansowania podejmowanych inwestycji. Profesor zaznaczyła, że kolejnym krokiem w rozwoju gospodarki wodorowej będzie faza implementacji projektowanych inwestycji, a następnie tworzenie dolin lub klastrów wodorowych, które do tej pory bardzo dobrze sprawdzają się w takich krajach jak Niemcy czy Japonia. 
– Stworzyliśmy już taką dolinę m.in. na Dolnym Śląsku – poinformowała. – Potrzebna jest także współpraca między uczelniami a instytutami badawczymi, także z podmiotami międzynarodowymi, by wykorzystywać doświadczenia znane już na całym świecie. Na stworzenie odpowiednich warunków konkurencyjności w polskim sektorze gospodarki wodorowej potrzeba 5–10 lat, zaś osiągnięcie statusu lidera w tej dziedzinie to zadanie na więcej dekad – dodała profesor. 

Polski local content, klastry i doliny
W opinii Sylwii Pawlak, dyrektor ds. innowacji w Grupie LOTOS SA, istotnym problemem jest budowanie tzw. local content, tj. jak największego udziału polskich firm w projektowaniu, realizowaniu, a następnie wdrażaniu projektów z zakresu gospodarki wodorowej. – My od dłuższego już czasu uczestniczymy w projektach z udziałem m.in. małych i średnich firm oraz podmiotów naukowych. Grupa LOTOS m.in. rozpoczęła realizację projektu badawczo-rozwojowego VETNI. W jego ramach trwają prace nad opracowaniem i konstrukcją instalacji pilotażowego systemu wytwarzania wodoru w elektrolizerach stałotlenkowych. Pozwalają one na wysokosprawną produkcję wodoru o wysokiej czystości, zapewniając do 30 proc. lepszą efektywność od obecnie dostępnych. Współpracujemy nad tym projektem z Akademią Górniczo-Hutniczą oraz Instytutem Energetyki. Dostrzegamy duży potencjał tkwiący w tym projekcie. Widzimy także istotny sens działania klastrów wodorowych. Współzakładaliśmy taki klaster, działający na terenie Trójmiasta. Uczestniczymy też w pracach Podkarpackiej Doliny Wodorowej, w Jaśle – wyjaśniła. 

Pojazdy kolejowe na wodór
Jak poinformował Artur Fryczkowski, wiceprezes i dyrektor sprzedaży i rozwoju biznesu w Alstom w Polsce, Ukrainie i Krajach Bałtyckich, produkowane m.in. przez jego firmę pojazdy kolejowe na wodór znajdują się już w komercyjnym użytkowaniu (w Niemczech, Austrii i w Holandii). – Pojawią się też w Polsce. To alternatywa dla takich pojazdów z silnikiem Diesla. Dzięki pojazdom wodorowym tworzymy bardziej ekologiczne środowisko. Są one zeroemisyjne i nie ustępują klasycznym lokomotywom zarówno pod względem czasu ich użytkowania, jak i czasu przejazdu po załadowaniu napędu. W dostarczaniu takich pojazdów współpracujemy z samorządami. Bierzemy także udział w istniejących dolinach czy klastrach wodorowych – dodał Fryczkowski.

Autor: Maciej Pawlak

Relacja powstała przy współpracy z GRUPA LOTOS