Reporterka z nieludzkiej ziemi

W 1945 r., gdy nie znano jeszcze „Na nieludzkiej ziemi” Józefa Czapskiego oraz jego „Wspomnień starobielskich”, gdy nikt nie wiedział, że za pięć lat ukaże się angielskie wydanie „Innego świata” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, i gdy zapomniana dzisiaj Beata Obertyńska dopiero tworzyła swoją wstrząsającą książkę „W domu niewoli” – wówczas to w Italii, gdzie funkcjonowały wydawnictwa związane z II Korpusem gen. Władysława Andersa, ukazał się bodaj pierwszy literacki obraz Sowietów i ludzkiej, w tym polskiej niedoli przez nich spowodowanej. Jego tytuł to „Ludzie sponiewierani”. Autorka, Herminia Naglerowa, pisała sucho, w zasadzie bez patosu, niczym reporter. Przed nią chyba tylko Melchior Wańkowicz w „Dziejach rodziny Korzeniewskich” starał się