Żaganna, wnuczka Kraka

Według legendy Żagań został założony ok. 700 r. przez słowiańską księżniczkę Żagannę. Była ona, jak niesie podanie ludowe, córką Wandy, a wnuczką króla Kraka. Dziś jej imię nosi jedna z głównych ulic miasta. Miasto miało burzliwą historię – wchodziło w skład wielu państw. Dziś to procentuje w postaci licznych zabytków i osobliwości. Żagań został odłączony od Polski w XIII w., a jakiekolwiek związki z krajem ustały po 1472 r., gdy jeden z ostatnich Piastów śląskich Jan II Szalony sprzedał Księstwo Żagańskie Sasom i od tej pory rozpoczęła się austriacka i niemiecka część historii miasta. Podczas II wojny światowej Żagań i okoliczne miejscowości stały się miejscem lokalizacji obozów jenieckich. Jesienią 1939 r. zorganizowano tu Stalag VIII C, którego pierwszymi jeńcami byli Polacy – uczestnicy kampanii wrześniowej, jednak w późniejszym okresie znalazło się tu kilkadziesiąt tysięcy jeńców różnych narodowości. Najbardziej znanym żagańskim obozem jenieckim był Stalag Luft III, przeznaczony dla alianckich lotników, słynący do dziś z tego, że w nocy z 24 na 25 marca 1944 r. nastąpiła w nim „wielka ucieczka”. 76 jeńców uciekło wówczas przez tunel w ziemi drążony przez wiele miesięcy. Ostatecznie tylko trzem uczestnikom udało się zbiec. Dziś nazwę „Wielkiej ucieczki”, która stała się kanwą powieści i filmów, nosi jedna z głównych ulic miasta. Polska odzyskała miasto po ponad 700 latach, w maju 1945 r. Zasiedlono je repatriantami z Kresów Wschodnich, a niemieckich mieszkańców wypędzono. Mimo wielkich zniszczeń wojennych i dewastacji miasta przez Armię Czerwoną do dzisiaj zachowało się wiele wybitnych zabytków. Przede wszystkim wart obejrzenia jest kościół cmentarny pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z 1484 r., przebudowany przez dostawienie kaplicy w XVII–XVIII w., znajdujący się przy ul. Podgórnej 16. Przy kościele stoi także kolejny architektoniczny rarytas, czyli Kaplica Bożego Grobu w Żaganiu z 1598 r. – replika Bożego Grobu w Jerozolimie w jego średniowiecznej postaci. Prawdziwym cudem neogotyku jest zaś kościół pw. Świętego Krzyża przy ul. Szpitalnej, wzniesiony w 1848 r. według projektu Leonarda Schatzeberga, z wykorzystaniem reliktów gotyckiej kaplicy. W Żaganiu zachowały się częściowo średniowieczne mury miejskie. Ponadto w mieście znajduje się wspaniały pałac, poaugustianski zepół budynków, liczne renesansowe kamienice i mnóstwo innych osobliwości, na których opisanie brak tutaj miejsca. To po prostu trzeba zobaczyć. Artykuł przygotowany przez redakcję we współpracy z Instytutem Biznesu oraz Fundacją Polskiego Godła Promocyjnego fot. boguslavus/Fotolia