fot. arch.

Znak krzyża dawniej i dzisiaj

numer 1700 - 14.04.2017 → Kultura

Otwarta niedawno wystawa w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej (ul. Dziekania 1) nosi tytuł: „Sztuka krzyża. Krzyż w sztuce” i odnaleźć na niej można liczne przesłania przystające do czasu Wielkiego Tygodnia. Krzyż jest świętym znakiem Odkupienia; znakiem tym Kościół rozpoczyna wszelkie czynności, błogosławi nim i święci.

Wśród symboli chrześcijańskich krzyż zajmuje miejsce najważniejsze. Krzyżem szczególnym jest natomiast krucyfiks, którego nazwa wywodzi się od łacińskich słów „cruci fixus” – „przybity do krzyża” i łączy się z postacią Jezusa umęczonego i ukrzyżowanego.

Znak bólu… i nadziei

Zaprezentowane na wystawie dzieła sztuki pochodzą z paryskiej Galerii Roi Dore oraz z bogatych zbiorów własnych Muzeum Archidiecezji Warszawskiej. Szeroki przegląd znaków krzyża, różniących się formalnie w kolejnych kulturowych epokach, wprowadza w ekspozycję pewien artystyczny nieład i niepokój. Jest on zamierzony, bolesny bowiem temat ukrzyżowania, ukazany na licznych, czasami gwałtownie kontrastujących ze sobą dziełach sztuki, pozwala głębiej wniknąć w dramat niesiony przez krzyż i krucyfiks.

Wrażenia, jakie się odnosi, zwiedzając wystawę, idą jednak jeszcze dalej. Otóż taka artystyczna różnorodność pasyjnych treści, zwłaszcza dokonań twórców współczesnych, oprócz refleksji o Męce Pańskiej, pozwala zwiedzającym odnaleźć nadzieję zbliżającego się triumfu ukrzyżowanego Odkupiciela. Pojedynczy obraz Golgoty i trzech krzyży to wyraz smutku i bólu, natomiast – jak ukazała to obecna wystawa – prezentacja szerokiej panoramy dziejów symbolicznego krzyża niesie w sobie zaskakującą i niespodziewaną siłę wiary i nadziei, tak w naszej obecnej rzeczywistości koniecznej, jak i tej oczekiwanej. Pasyjne dzieła sztuki tej wystawy przygotowują więc zwiedzających przed nadchodzącym cudem zmartwychwstania i odkupienia.

Obrazy, rzeźby, grafiki

Wśród blisko osiemdziesięciu dzieł sztuki autorstwa 50 artystów, na wystawie pokazanych jest też kilka bardzo cennych obiektów zabytkowych. Zwraca uwagę świetnie wyeksponowana tkanina przedstawiająca haftowany krzyż, a także piękne, gotyckie jeszcze naczynia liturgiczne: monstrancja formą nawiązująca do kształtu krzyża oraz puszka na komunikanty z pokrywką zwieńczoną krzyżem. Ekspozycja zdominowana jest jednak przez sztukę współczesną, jeżeli do takiej można jeszcze zaliczyć dzieła powstałe w XX w.

Pod koniec wieku XIX sztuka powoli zaczęła odwracać się od religii

Autor: Jarosław Kossakowski

Pozostało 50% treści.

Chcesz przeczytać artykuł do końca? Wyślij SMS i wprowadź kod lub wykup prenumeratę i zaloguj się.