Osobowość zbrodniarza

W obliczu szokujących zbrodni Putina nie ustaje pytanie o jego osobowość. Najwygodniejszym, ale najmniej prawdopodobnym kluczem do niej jest hipoteza, że jest on po prostu szaleńcem. Jest jednak bardzo prawdopodobne, że jego psychika została zdeformowana w dzieciństwie. Prawidłowością bowiem (która zna wyjątki) jest to, że krzywdzony mści się za swoją krzywdę. Nie jest zatem wykluczone, że Putin jest psychopatą – sadystą. Ale jest także (przede wszystkim?) dzieckiem Rosji – kraju od wieków imperialnego. Jest wreszcie cynicznym komunistą. Mój ojciec, partyzant „Ognia”, radny i ławnik, powtarzał, że komuniści to banda kłamców i złodziei. A czy komuniści mają sumienie? Filozof Odo Marquard rozróżnia dwie sytuacje: „posiadanie sumienia” i „bycie sumieniem