Polskie firmy zainteresowane projektami jądrowymi

Europejski Kongres Gospodarczy
Europejski Kongres Gospodarczy - panel dyskusyjny

Stabilność systemu energetycznego i bezpieczeństwo energetyczne Polski musi opierać się na kilku filarach. Jednym z nich powinna być energetyka jądrowa – to jeden z głównych wniosków debaty zorganizowanej w ramach Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach. 


Za rozwijaniem energetyki jądrowej w Polsce przemawia wiele czynników. Kluczowymi są podniesienie poziomu bezpieczeństwa energetycznego kraju, zapewnienie stabilnych cen prądu dla polskich odbiorców, a także korzyści dla środowiska. Elektrownia jądrowa nie emituje szkodliwych dla środowiska i zdrowia gazów, w szczególności dwutlenku węgla (CO2), związków azotu i siarki (SOx i NOx) czy pyłów. A powstające w elektrowni niewielkie ilości odpadów można bezpiecznie składować. Zgodnie z Programem Polskiej Energetyki Jądrowej Polska planuje budować nowoczesne, ale sprawdzone i duże reaktory typu PWR. Zanim jednak powstaną duże elektrownie, rozwijane mają być projekty małych reaktorów modułowych (SMR), którymi zainteresowało się już kilka dużych polskich firm.

– Obecna sytuacja jeszcze bardziej uwidacznia, jak potrzebna jest energetyka jądrowa dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, zmniejszenia emisyjności energetyki. Zainteresowanie polskich firm technologią SMR nie stanowi konkurencji dla rządowego programu jądrowego

– wskazał Paweł Pytlarczyk, zastępca dyrektora Departamentu Energii Jądrowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska. 
 

KGHM stawia na „mały atom”
Zdaniem ekspertów budowa małych reaktorów jądrowych przekształci polski sektor energetyczny i jednocześnie zwiększy efektywność przedsiębiorstw. Jedną z polskich spółek, które planują rozwijać projekty SMR, jest KGHM Polska Miedź.

– Rola KGHM się nie zmienia, nie będziemy operatorem. Zajmujemy się miedzią, srebrem i złotem. Chcemy jednak zachować pozycję na rynku konkurencyjnym. Decyzja o zaangażowaniu się w projekt budowy małych reaktorów jądrowych wynikała z potrzeb energetycznych. Nasze zapotrzebowanie wynosi 360–380 MW

– powiedział Piotr Podgórski, dyrektor naczelny ds. transformacji w KGHM Polska Miedź. Rozwijanie projektu SMR jest bezpośrednio związane z Polityką Klimatyczną KGHM oraz nowym kierunkiem strategicznym spółki – energią. W lutym tego roku KGHM podpisał z amerykańską firmą NuScale umowę w sprawie rozpoczęcia prac nad wdrożeniem zaawansowanych małych reaktorów modułowych (SMR) w Polsce. Pierwsza elektrownia ma zostać uruchomiona do 2029 r. To pozwoli uniknąć Polsce nawet 8 mln ton emisji CO₂ rocznie. Czysta energia zasili oddziały produkcyjne miedziowej spółki. Projekt jest modułowy, a to oznacza bezproblemowe zwiększanie skali przedsięwzięcia. 


Najbardziej zaawansowany projekt SMR 
Jak przedstawił w swojej prezentacji prof. Ludwik Pieńkowski, ekspert KGHM, koncepcja NuScale zarysowała się w latach 2003–2007 w ramach programu badawczego w Oregon State University. Firma NuScale Power powstała jako uniwersytecki spin-off. W 2011 r. większościowym inwestorem w NuScale został Fluor Corporation, globalna firma zajmująca się inżynierią, zaopatrzeniem i budową, która od ponad 70 lat wspiera projekty jądrowe. Łączne finansowanie przez Fluor i administrację USA w kwocie około 1,3 mld dolarów umożliwiło wykonanie projektu i uzyskanie w 2020 r. licencji SDA (Standard Design Approval). – KGHM wybrał współpracę z NuScale głównie dlatego, że jest to jedyny reaktor SMR posiadający licencję SDA(Standard Design Approval) w USA. Praktycznie żaden inny reaktor małej mocy w żadnym innym kraju euroatlantyckiej przestrzeni gospodarczej nie posiada odpowiednika takiej licencji – wskazał Ludwik Pieńkowski. Inwestycja KGHM będzie przebiegać niemal równolegle z budową pierwszego na świecie modularnego bloku NuScale w Idaho w USA.

Analogiczna inwestycja jak w Polsce planowana jest w Rumunii. 
NuScale jest najbardziej zaawansowanym projektem typu SMR ze wszystkich obecnie rozwijanych. Otrzymał już odpowiednie zgody i licencje amerykańskich organów regulacyjnych. A ostatnio amerykańska firma przekazała, że na mocy umowy z południowokoreańską spółką Doosan Enerbility jeszcze w tym roku ruszą prace nad częściami niezbędnymi do produkcji reaktorów SMR. Z kolei w 2023 r. zacznie się produkcja „pełnowymiarowych” urządzeń, w tym matryc dla górnych zbiorników ciśnieniowych reaktorów NuScale.

 – Mamy kilka oczekiwań w ramach współpracy z NuScale. Będziemy obserwować ich dokonania przy innych projektach. Jesteśmy na etapie, w którym możemy przygotowywać dokumenty, by złożyć je do Państwowej Agencji Atomistyki. Wprowadzenie technologii SMR wymaga jednak zmian legislacyjnych

– podkreślił Piotr Podgórski. 

Współpraca polskich koncernów 

W zakresie budowy niskoemisyjnych źródeł energii, w tym z zastosowaniem małych modułowych reaktorów jądrowych, KGHM zamierza współpracować z Grupą Tauron. Zgodnie z podpisanym w kwietniu listem intencyjnym Tauron i KGHM zamierzają wspólnie m.in. prowadzić prace badawczo - rozwojowe z zastosowaniem technologii SMR. W przyszłości w grę wchodzą również inne projekty inwestycyjne, wykorzystujące niskoemisyjne źródła energii. Spółki przygotują harmonogram prac, planowane są również analizy prawne i inne przedsięwzięcia promujące działania, które będą miały wpływ na bezpieczeństwo energetyczne Polski.

– Grupa Tauron poszukuje swojego optymalnego miksu energetycznego i w niedługim czasie ogłosi nową strategię, w której znajdzie się element SMR

– poinformował Jerzy Topolski, wiceprezes ds. zarządzania majątkiem w Tauron Polska Energia SA.

– Chcemy wkomponować SMR w obszar, na którym działamy, czyli mocno zurbanizowane i uprzemysłowione południe Polski. „Mały atom” może w przyszłości zastąpić elektrownie węglowe

– dodał wiceprezes Tauronu. 


Jak podkreślano w dyskusji, rozwój energetyki jądrowej związany jest z celami klimatycznymi Unii Europejskiej. W lutym Komisja Europejska przyjęła projekt, który uwzględnia rolę gazu i energii nuklearnej w transformacji energetycznej. Oznacza to, że na inwestycje w te źródła będzie można pozyskać środki od UE i na rynkach finansowych.

Materiał powstał we współpracy z KGHM.