Über Alles?

Na wielce ekspresyjnym plakacie z okresu powstań śląskich nad obalonym rycerzem w białym płaszczu z czarnym krzyżem stoi trzech mężczyzn: jeden w mundurze polskim z uniesioną nad głową szablą, drugi, przydeptujący Krzyżaka nogą, i trzeci – to robotnicy w białych koszulach z podwiniętymi rękawami i młotami w mocnych rękach. Za nimi w tle sylwety kopalnianych wież rysują pejzaż tej ziemi, o którą dopiero co szła walka, krwawa, o czym przypomina czerwone niebo. Nader ciekawy jest podpis: „KRZYŻAK leży powalony, nie dajcie mu wstać”. I to samo – po niemiecku. Dlaczego? Do kogo skierowany był ten plakat? Czy niemiecka wersja była dla Ślązaków zniemczonych językowo, ale czujących się Polakami? A może była to przestroga dla niemieckich sąsiadów odwołująca się do żywego i wśród nich symbolu,