Lustracja polskiego negocjatora z NATO

Dyplomata Andrzej Towpik – były główny negocjator podczas wprowadzaniu Polski do NATO – ma ponowny proces o kłamstwo lustracyjne. Jego lustracja rozpoczęła się po tekście „Gazety Polskiej” z 2009 r., w którym ujawnialiśmy, że dla wywiadu SB był kontaktem operacyjnym o ps. Spokojny. Instytut Pamięci Narodowej zarzuca byłemu wiceszefowi resortu spraw zagranicznych zatajenie faktu współpracy z wywiadem Służby Bezpieczeństwa PRL u. Jak wynika z akt IPN u, Andrzej Towpik był w PRL u zarejestrowany jako kontakt operacyjny Departamentu I MSW (wywiad) „Spokojny” oraz tajny współpracownik o ps. Zel. Podczas rozprawy dyplomata przyznał się zarówno do licznych świadomych kontaktów z SB, jak i do przekazywania informacji jej funkcjonariuszom. Potwierdził, że kiedy jako dyplomata przebywał za granicą, udzielał informacji oficerom rezydentury SB, w tym Gromosławowi Czempińskiemu. – Gdy przedstawiciel tajnych służb starał się pozyskać ode mnie informacje wywiadowcze, to ich nie udzielałem. Gdy pytał o kwestie związane z przedmiotem obrad polskich delegacji, oczywiście odpowiadałem mu, jako uznany ekspert od spraw międzynarodowych – wyznał przed sądem Towpik. Jego ponowna lustracja przed Sądem Okręgowym Warszawa-Praga toczy się po skutecznym zaskarżeniu przez IPN utajnionego uniewinnienia Towpika. Pierwszy proces lustracyjny był niejawny, co uzasadniano w sądzie powiązaniami niektórych świadków z obecnymi służbami specjalnymi. Pod koniec 2012 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oczyścił Towpika z zarzutów. Jednocześnie postanowił nie ujawniać treści uzasadnienia orzeczenia. IPN odwołał się od decyzji o uniewinnieniu. Sąd Apelacyjny w Warszawie 2013 r. podzielił zarzuty stawiane w apelacji przez Instytut i uchylił orzeczenie korzystne dla lustrowanego. Sędziowie apelacji wytknęli sądowi pierwszej instancji, że pominął wiele istotnych dowodów. Według akt IPN u SB traktowała Towpika, który trafił do dyplomacji, jako TW. W esbeckich dokumentach występował jako „Zel”. W 1981 r. miał zostać zarejestrowany po raz pierwszy jako KO „Spokojny”. Z sieci kontaktów bezpieki wykreślono Towpika dopiero w styczniu 1990 r. Kariera Towpika związanego z resortem spraw zagranicznych od 1975 r. rozpoczęła się po 1989 r., kiedy ministerstwem kierował Krzysztof Skubiszewski. Od 1994 r., jako podsekretarz stanu w MSZ-ecie, odpowiadał za polską politykę bezpieczeństwa. Przewodniczył delegacji prowadzącej rozmowy akcesyjne do Sojuszu Północnoatlantyckiego, a w 1997 r. objął stanowisko ambasadora przy NATO.